مراحل چاپ کتاب

مراحل چاپ کتاب

چاپ کتاب در 4 مرحله کلی انجام می‌گیرد که هر کدام بخش‌های مختلفی دارند. در ادامه با این مراحل آشنا می‌شوید:

مرحله اول: همکاری با ناشر

این مرحله که شامل 3 قسمت آماده سازی کتاب، بررسی محتوا توسط افراد متخصص و تنظیم قرارداد با ناشر است انجام می‌گیرد.

در این مرحله شما باید محتوای کتاب خود را به شکل فایل ورد یا دست نویس در اختیار ناشر قرار دهید. برای جلوگیری از سو استفاده‌های احتمالی تنها بخشی از کتاب، با هماهنگی ناشر، کافیست.

پس از تحویل بخشی از کتاب به ناشر، متخصصین و مشاورین آن را بررسی کرده و در صورت تأیید اولیه، مدارک لازم برای انعقاد قرارداد را به شما اعلام می‌کنند. در نظر داشته باشید که در اکثریت موارد برای بستن قرارداد نیازی به حضور شما نیست و با امضای دیجیتال و ثبت محضری نیز امکان پذیر است. ضمناً توجه کنید که قرارداد بین ناشر / مؤلف انواع مختلفی دارد که با توجه به شرایط باید بهترین گزینه را انتخاب کنید.

مرحله دوم: آماده کردن فایل کتاب:

این مرحله شامل 9 قسمت است که در نهایت فایل و متن خام اولیه به کتاب قابل چاپ تبدیل می‌گردد. در این مرحله قطع مورد نظر کتاب انجام شده و بازخوانی اولیه انجام می‌گیرد.

پس از آن نوبت به دریافت شابک یا ISBN می‌رسد که شماره 13 رقمی منحصربفردی است که اطلاعات برای هر کتاب منحصربفرد است. این مجوز فقط توسط ناشر می‌تواند از سازمان شابک گرفته شود و نویسنده به طور مستقل نمی‌تواند. در مرحله بعد انواع ویراستاری علمی، ادبی، دستوری و زبانی انجام می‌گیرد تا ایرادات رایج و خطاهای معمول که بازدانده چاپ کتاب هستند رفع گردد. بسته به حجم کتاب مدت زمان آن متفاوت است. بعد از ویراستاری کلی، فایل کتاب به نویسنده ارجاع می‌گردد تا نظرات خود را برای بهتر کردن کتاب و تغییرات اعمال شده بیان کند. در مراحل بعدی، شناسنامه کتاب باید تکمیل گردد، فهرست کتاب و محتوای آن تکمیل شود و در نهایت صفحه آرایی و آماده سازی نهایی انجام گیرند.

مرحله سوم: دریافت مجوزها

در این مرحله باید تمامی مجوزهای لازم برای چاپ کتاب گرفته شوند. این مجوزها شامل مجوز فیپا (فهرست نویسی پیش از انتشار) که بین 5 تا 10 طول می‌کشد؛ ثبت اثر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای دریافت مجوز ارشاد و مجوز پیش از انتشار هم ضروری است که نباید از جنبه‌های مختلف مغایرت داشته باشد. مجوز طرح جلد نیز باید از همین وزارتخانه گرفته شود که بسته به نوع کتاب بین 1 روز تا 2 ماه صدور آن طول خواهد کشید.

آخرین مجوز، مجوز پخش یا اعلام وصول است که اجازه پخش و فروش در نمایشگاه‌ها و کتاب فروشی‌ها را به ناشر و مؤلف می‌دهد. این مجوز هم توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شده و حدود 2 روز طول می‌کشد.

مرحله چهارم: چاپ و صحافی

بعد از اینکه تمامی مجوزها دریافت شدند، کتاب شما توسط ناشر به چاپخانه ارجاع داده می‌شود تا در کنار صحافی به چاپ نیز برسد. در این حالت دو نوع روش چاپ دیجیتال و چاپ افست وجود دارند. در صورتی که تیراژ شما کمتر از 1000 عدد باشد از چاپ دیجیتال استفاده می‌کنند و برای تیراژ بالا، آفست پیشنهاد می‌شود.

چاپ دیجیتال سرعت بیشتری دارد و حدود 1 هفته طول می‌کشد در حالی که چاپ افست بین 10 تا 21 روز طول خواهد کشید.

با توجه به موارد گفته شده چاپ یک کتاب شاید بین چند ماه تا یکسال طول بکشد. اما گاهی اوقات اساتید و دانشجویان برای مصاحبه‌های تحصیلی خود، تقویت رزومه و یا دریافت پیشنهاد تحصیلی از دانشگاه‌های خارج کشور نیاز دارند در طی مدت زمان کمتر، تنها یک جلد به چاپ برسانند. در این موارد امکان چاپ فوری کتاب تحت شرایط مشخص وجود خواهد داشت. برای چاپ و نشر کتاب، چاپ کتاب و مجله، چاپ کتاب رقعی و چاپ کتاب رحلی با تیراژ بالا به صرفه است از چاپ افست استفاده شود. در تیراژهای کم افست، در بخش نرم افزار محاسبه هزینه چاپ، قیمت چاپ افست را با چاپ دیجیتال هم مقایسه کنید، چون در تیراژ کمتر از 500 نسخه اکثراً چاپ دیجیتال به صرفه تر خواهد بود. تنوع صحافی نظیر چاپ دیجیتال قابل ارائه است.

جمع بندی مطالب

چاپ کتاب در هر تیراژ و از هر نوعی دارای یکسری سلسله مراتب مشخصی است که باید طی شوند تا بتوان کتاب مدنظر را به مرحله عرضه و فروش رساند. همکاری با ناشرین حرفه‌ای و با سابقه بسیاری از این مراحل را کوتاه‌تر کرده و می‌توانید در طی مدت زمان کمتری کتاب مدنظرتان را به چاپ برسانید. دقت داشته باشید که در طی مراحل چاپ کتاب، فقط ناشر قادراست که مجوزها را از سازمان‌های مربوطه دریافت کند و نویسنده‌ها قادر به گرفتن مجوزها نیستند. بنابراین همکاری با ناشرین حرفه‌ای کمک می‌کند تا به خاطر اعتبار بالاتر و آشنایی کامل با مراحل، این روند را تسریع کنند.